Paracetamol là một loại thuốc không kê đơn, giúp giảm đau và hạ sốt, được sử dụng rộng rãi trong điều trị các chứng đau và sốt từ nhẹ đến vừa như: cảm cúm, nhức đầu, đau bụng, đau nhức… Tuy nhiên, ngoài những công dụng nêu trên, bạn có biết rằng paracetamol cũng có những tác dụng phụ gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người. Hãy cùng iLAB tìm hiểu rõ hơn về paracetamol và những lưu ý khi sử dụng chúng nhé!

Paracetamol là gì?

Paracetamol, còn được gọi là acetaminophen, là một loại thuốc có tác dụng hạ sốt và giảm đau, tuy nhiên không như aspirin nó không hoặc ít có tác dụng chống viêm. Khả năng làm giảm sốt cho trẻ em của thuốc này còn đang gây tranh cãi.

Paracetamol chỉ dùng trong các trường hợp đau từ nhẹ đến vừa. Mặc dù rất hiếm khi xảy ra nhưng paracetamol vẫn có khả năng gây ra vài tác dụng không mong muốn.

Phân loại paracetamol

• Viên nén, dạng uống: 325mg, 500mg.
• Gel, dạng uống: 500mg.
• Siro, dạng uống: Biệt dược Triaminic cho trẻ nhỏ dùng giảm đau hạ sốt: 160 mg/5ml (118ml).
• Gói bột: 80mg, 150mg và 250mg.
• Dạng viên đạn (đặt ở hậu môn): 80mg, 150mg và 300mg.
• Dạng tiêm: Được chỉ định và thực hiện bởi bác sĩ.

Công dụng của paracetamol

Paracetamol là một loại thuốc giảm đau, hạ sốt được sử dụng để điều trị nhiều tình trạng như đau đầu, đau cơ, viêm khớp, đau lưng, đau răng, cảm lạnh và sốt. Thuốc có tác dụng giảm đau trong trường hợp viêm khớp nhẹ nhưng không có hiệu quả nếu tình trạng viêm và sưng khớp nặng hơn.

Đôi khi bác sĩ sẽ chỉ định thuốc paracetamol cho những mục đích khác không được liệt kê trong tờ hướng dẫn sử dụng. Lúc ấy, bạn phải tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ.

Một số điều lưu ý khi sử dụng Paracetamol

a) Các nguy cơ

• Mức liều nào có thể gây tình trạng ngộ độc paracetamol?

Quá liều, từ 10 g với liều duy nhất ở người lớn và 150 mg/kg khối lượng cơ thể trong một liều duy nhất ở trẻ em (tùy theo khả năng nhạy cảm của bệnh nhân) có thể dẫn đến tăng men gan.

• Những yếu tố nguy cơ gia tăng độc tính của paracetamol

Một số yếu tố nguy cơ như suy gan, nghiện rượu mạn tính có thể gây ra viêm gan trong khi sử dụng paracetamol, ngay cả ở liều điều trị. Người cao tuổi, người suy dinh dưỡng, phụ nữ mang thai, bệnh nhân dùng các thuốc có khả năng gây tăng men gan, … có nguy cơ gặp độc tính cao hơn.

• Các triệu chứng chính khi quá liều paracetamol

Các dấu hiệu đầu tiên của quá liều paracetamol bao gồm chán ăn, buồn nôn, nôn, đau dạ dày, đổ mồ hôi và lú lẫn hoặc suy nhược. Các triệu chứng sau đó có thể bao gồm đau bụng trên, nước tiểu sẫm màu và vàng da hoặc tròng trắng mắt.

Tiếp đó là tình trạng tăng men gan nhanh chóng, có thể dẫn đến hoại tử hoàn toàn và không thể hồi phục, suy giảm chức năng tế bào gan, nhiễm toàn chuyển hóa và hội chứng não – gan bao gồm cả tình trạng hôn mê và tử vong. Đồng thời, có thể ghi nhận sự gia tăng transaminase gan, lactat dehydrogenase, bilirubin và giảm prothrombin xuất hiện trong vòng 12 đến 48 giờ sau khi uống.

b) Chống chỉ định

Người bệnh nhiều lần thiếu máu hoặc có bệnh tim, phổi, thận hoặc gan.

Người bệnh quá mẫn với paracetamol.

Người bệnh thiếu hụt glucose – 6 – phosphat dehydro-genase.

Người đang sử dụng bất kì loại thuốc nào khác có chứa Paracetamol.

c) Cách sử dụng thuốc an toàn

• Liều dùng

Người lớn: 3 g/ngày, chia làm 4 hoặc 6 lần, cách nhau ít nhất 4 giờ. Nhìn chung, không nên vượt quá 3 g/ngày. Trong trường hợp đau nặng, liều tối đa có thể được tăng lên đến 4 g/ngày.

Trẻ em: 60 mg/kg/ngày, chia làm 4 hoặc 6 lần, tức là 15 mg/kg mỗi 6 giờ hoặc 10 mg/kg mỗi 4 giờ. Trên thực tế, liều sử dụng thường cao hơn, dao động từ 10 đến 15 mg/kg mỗi 4 giờ, đặc biệt là đối với cơn đau sau phẫu thuật. Tổng liều không được vượt quá 80 mg/kg/ngày ở trẻ em có cân nặng dưới 37 kg và 3 g/ngày ở trẻ em có cân nặng trên 37 kg.

• Cần tránh những gì?

Không sử dụng bất kỳ loại thuốc trị ho, cảm lạnh, dị ứng hoặc giảm đau không kê đơn nào khác mà không hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ trước. Paracetamol có trong nhiều loại thuốc kết hợp. Nếu bạn sử dụng một số sản phẩm cùng nhau, bạn có thể vô tình sử dụng quá nhiều paracetamol. Đọc nhãn của bất kỳ loại thuốc nào khác mà bạn đang sử dụng để xem nó có chứa paracetamol, acetaminophen hoặc APAP hay không. Tránh uống rượu trong khi dùng thuốc này. Rượu có thể làm tăng nguy cơ tổn thương gan khi dùng paracetamol.

Nguồn: tổng hợp